Việc sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện đang diễn ra tại nhiều địa phương trên cả nước theo chủ trương của Nhà nước nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, quá trình này không chỉ tác động đến cơ cấu tổ chức chính quyền, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền sử dụng đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) của người dân.
Theo Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025) và các văn bản hướng dẫn, việc thay đổi địa giới hành chính sẽ kéo theo thay đổi tên đơn vị hành chính trên giấy tờ, hồ sơ đất đai. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ và các thủ tục cần thực hiện khi địa phương bị sáp nhập.
1. Quy định pháp luật về quyền sử dụng đất khi sáp nhập
Luật Đất đai 2024 quy định rõ: quyền sử dụng đất là quyền hợp pháp của người sử dụng đất và được Nhà nước bảo hộ, không bị ảnh hưởng bởi việc thay đổi địa giới hành chính. Cụ thể: Người sử dụng đất được Nhà nước cấp GCN QSDĐ thì quyền sử dụng đất vẫn có giá trị pháp lý cho đến khi có thay đổi về thông tin người sử dụng hoặc thửa đất.
Trường hợp có thay đổi về đơn vị hành chính, người sử dụng đất không bắt buộc đổi GCN ngay lập tức nếu thông tin về thửa đất và chủ sử dụng vẫn chính xác, trừ khi có giao dịch hoặc yêu cầu khác từ cơ quan nhà nước.
Điều này đồng nghĩa với việc, nếu địa chỉ trên GCN QSDĐ ghi “xã A, huyện B” nhưng nay xã A sáp nhập thành xã C, thì quyền sử dụng đất của bạn không mất hiệu lực.
2. Ảnh hưởng của sáp nhập đến giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Việc sáp nhập chỉ ảnh hưởng đến thông tin hành chính ghi trên GCN QSDĐ, bao gồm:
– Tên xã, phường, thị trấn
– Tên huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh
Như vậy, thông tin trên GCN sẽ không còn trùng khớp với tên đơn vị hành chính mới, nhưng GCN vẫn có giá trị pháp lý. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc điều chỉnh thông tin là cần thiết, đặc biệt khi:
– Thực hiện giao dịch chuyển nhượng, thế chấp, tặng cho
– Làm thủ tục đăng ký biến động
– Giải quyết tranh chấp đất đai
– Xin cấp phép xây dựng
3. Thủ tục điều chỉnh thông tin trên GCN QSDĐ sau sáp nhập
Nếu người dân muốn điều chỉnh thông tin hành chính trên GCN QSDĐ, cần thực hiện thủ tục đăng ký biến động tại Văn phòng đăng ký đất đai.
Hồ sơ gồm:
– Đơn đề nghị chỉnh lý, cấp đổi GCN QSDĐ
– Bản gốc GCN QSDĐ
– Giấy tờ chứng minh việc thay đổi địa giới hành chính (Quyết định sáp nhập của cơ quan nhà nước có thẩm quyền – thường UBTVQH)
– CMND/CCCD của người sử dụng đất
Trình tự thực hiện:
Bước 1: Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc bộ phận một cửa cấp huyện
Bước 2: Cơ quan tiếp nhận kiểm tra, nếu hợp lệ sẽ cập nhật vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai
Bước 3: Trả kết quả là GCN QSDĐ đã chỉnh lý hoặc GCN mới (nếu cấp đổi)
Thời gian giải quyết: Không quá 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ (theo Điều 109 Nghị định 10/2023/NĐ-CP).
4. Lời khuyên cho người dân
– Không cần đổi GCN ngay nếu không phát sinh giao dịch: Việc sáp nhập không làm mất hiệu lực của GCN hiện tại, trừ khi bạn muốn đồng bộ thông tin hoặc thực hiện thủ tục pháp lý khác.
– Nên đổi GCN khi có điều kiện: Để thuận tiện trong giao dịch, tránh phát sinh tranh chấp, nhất là khi chuyển nhượng, thế chấp hoặc xin cấp phép xây dựng.
– Kiểm tra kỹ thông tin khi làm thủ tục: Đảm bảo địa chỉ mới khớp với quyết định sáp nhập, tránh sai sót dẫn đến phải điều chỉnh lại.
– Lưu giữ các giấy tờ liên quan đến quyết định sáp nhập: Đây là cơ sở pháp lý để chứng minh tính hợp lệ của GCN nếu có tranh chấp.
– Nhờ sự tư vấn của Luật sư: Trong trường hợp phức tạp, đặc biệt với đất đang tranh chấp hoặc liên quan nhiều bên, nên có sự tư vấn chuyên môn.
Việc sáp nhập đơn vị hành chính là xu hướng tất yếu trong quá trình cải cách bộ máy quản lý nhà nước, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và tiết kiệm nguồn lực. Đối với người sử dụng đất, quyền sử dụng đất và GCN QSDĐ vẫn được pháp luật bảo vệ theo Luật Đất đai 2024, ngay cả khi địa chỉ trên giấy tờ không còn trùng với tên đơn vị hành chính mới.
Tuy nhiên, để thuận lợi trong các giao dịch và tránh rắc rối pháp lý, người dân nên chủ động cập nhật thông tin trên GCN khi có điều kiện. Việc này không chỉ giúp hồ sơ đất đai đồng bộ với dữ liệu quản lý của cơ quan nhà nước, mà còn bảo đảm quyền lợi lâu dài cho chủ sử dụng đất.
Cần nhớ rằng, sáp nhập địa phương chỉ là sự thay đổi về tên gọi và phạm vi hành chính, không làm mất đi quyền của bạn đối với mảnh đất – quyền đó vẫn được bảo đảm trọn vẹn bởi pháp luật hiện hành.
Mỗi trường hợp pháp lý đều có những đặc thù riêng, việc hiểu rõ quyền lợi và quy trình xử lý đúng cách sẽ giúp bạn bảo vệ hiệu quả quyền và lợi ích của mình. Nếu bạn đang gặp khó khăn hay cần tư vấn, hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp, hãy liên hệ với Công ty Luật TNHH Tầm Nhìn Viets– đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, tận tâm luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong mọi tình huống. Chúng tôi cam kết mang đến giải pháp pháp lý tối ưu, nhanh chóng và hiệu quả nhất cho khách hàng
Từ khóa: