Việc kêu gọi từ thiện là hoạt động vô cùng ý nghĩa, luôn thu hút sự tham gia tích cực và hưởng ứng của đông đảo mọi người dân. Bên cạnh những kết quả, giá trị tích cực của hoạt động này mạng lại thì vẫn còn tồn tại nhiều tổ chức, cá nhân lợi dụng danh nghĩa từ từ thiện để trục lợi cho bản thân, sử dụng tiền từ thiện sai mục đích. Hành vi này không chỉ đi ngược lại với đạo đức xã hội mà còn là hành vi vi phạm pháp luật có thể bị xử lý hình sự.
1. Sử dụng tiền từ thiện sai mục đích là như thế nào?
Tiền từ thiện là khoản tiền được nhiều người hoặc tổ chức tự nguyện đóng góp, ủng hộ những người cần giúp đỡ, thường là người gặp khó khăn về tài chính, sức khoẻ, hoặc trong các tình huống khẩn cấp. Tiền từ thiện thường được dùng để cứu trợ, giúp đỡ cộng đồng nghèo, nạn nhân của thiên tai, hoặc những hoàn cảnh khó khăn khác.
Theo đó, có thể hiểu sử dụng tiền từ thiện sai mục đích là hành vi sử dụng khoản tiền từ thiện không đúng với mục đích ban đầu được đưa ra để kêu gọi mọi người quyên góp, mà sử dụng tiền đó nhằm trục lợi hay các mục đích cá nhân khác.
2. Sử dụng tiền từ thiện sai mục đích bị xử lý hình sự?
Việc sử dụng tiền từ thiện sai mục đích có thể cấu thành một số tội vi phạm pháp luật, đặc biệt là trong các trường hợp lợi dụng hoạt động từ thiện để trực lợi cá nhân, lừa đảo hoặc chiếm đoạt tài sản của người ủng hộ. Tuỳ vào từng trường hợp, mức độ, tính chất của hành vi vi phạm mà có thể bị truy cứu TNHS một trong các tội sau đây:
Thứ nhất, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017
– Nếu người nhận tiền từ thiện có hành vi gian dối ngay từ ban đầu, đưa ra thông tin sai lệch nhằm kêu gọi quyên góp nhưng sau đó sử dụng sai mục đích, có thể bị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
– Hình phạt:
+ Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm nếu số tiền chiếm đoạt từ 2 triệu đồng trở lên.
+ Trường hợp số tiền lớn hoặc phạm tội có tổ chức, mức phạt có thể lên đến chung thân.
Thứ hai, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản tại Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017
– Cá nhân nhận tiền từ thiện nhưng không sử dụng đúng mục đích và có hành vi chiếm đoạt có thể bị xử lý về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
– Khung hình phạt:
+ Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm nếu số tiền chiếm đoạt từ 4 triệu đồng trở lên.
+ Mức phạt tù có thể lên đến 20 năm tùy theo số tiền chiếm đoạt và mức độ nghiêm trọng của hành vi.
Thứ ba, tội sử dụng trái phép tài sản tại Điều 177 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017
– Nếu cá nhân sử dụng tiền từ thiện vào mục đích cá nhân mà không có sự đồng ý của người quyên góp, hành vi này có thể bị xem xét dưới tội danh sử dụng trái phép tài sản.
– Hình phạt: Phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Như vậy, việc nhận tiền từ thiện qua tài khoản cá nhân nhưng sử dụng sai mục đích có thể bị xử lý hình sự cao nhất lên đến 20 năm.